Publised on 30 sep 2025
Vastgoed als witwasinstrument: actuele trends en rode vlaggen
Chantal Toonders
Uit het rapport van FIU-NL blijkt wederom dat vastgoed een van de grotere witwasrisico’s in Nederland is. Hoe komt dit?
Instanties als FATF, WODC en FIU-NL noemen vastgoed herhaaldelijk als hoog risico. Illegaal contant geld wordt bijvoorbeeld via rechtspersonen omgezet in vastgoed om zo een schijnbaar legale stroom aan huurinkomsten op te leveren.
Dankzij meldingen van verschillende poortwachters, waaronder notarissen, betaaldienstverleners en banken wordt het grotere plaatje gevormd en komen dit soort constructies aan het licht.
Het laat zien dat afzonderlijke signalen vaak slechts een puzzelstuk zijn, maar dat juist de verbondenheid van verschillende meldingen de sleutel is tot het doorbreken van complexe witwasconstructies.
Naast witwassen (legaliseren via huurinkomsten) is vastgoed vaak een facilitator: panden worden gebruikt voor hennepproductie, illegaal gokken of seksuele uitbuiting.
Schatting van het WODC is dat circa 50.000 panden in Nederland gebruikt worden voor ondermijnende criminele activiteiten. Naar schatting zijn ongeveer 80% van deze panden woningen.
Wat betekent dit voor jouw cliëntenonderzoek als poortwachter? Een paar tips:
Herkomst van gelden: Let vooral op opvallende geldstromen, zoals grote contante stortingen, leningen tussen bedrijven binnen dezelfde groep en ongebruikelijke leningen van partijen die op het eerste gezicht geen logische relatie hebben met de transactie.
Functie van het pand: Kijk bij het monitoren van transacties niet alleen naar geldstromen, maar ook naar hoe een pand daadwerkelijk wordt gebruikt (bijvoorbeeld opvallende huurconstructies, afwijkend energiegebruik of hoge verbouwingskosten).
Rol van buitenlandse entiteiten: Onderzoek of een bedrijf echt actief is, wie er uiteindelijk achter de onderneming zit en wat het doel is van de gekozen bedrijfsstructuur.
Sectorsamenwerking: Maak gebruik van voorbeelden uit bijvoorbeeld FIU-casuïstiek en combineer signalen uit meldingen van andere poortwachters om een completer beeld te krijgen. Zo versterk je de onderbouwing en verhoog je de kans dat de FIU er direct op kan acteren.
Crimineel geld vindt in vastgoed een schijnbaar veilige haven. Het bundelen van signalen helpt poortwachters de verborgen risico’s écht zichtbaar maken.
